ա)
բ)
գ)
դ)
ե)
զ)
է)
ը)
թ)
Առաջադրանքներ․
1)Թիվը պակասորդով կլորացրե՛ք մինչև տասնորդականները․
ա)0,9382 – 0,9
բ)28,2897 – 28,2
գ)100,5621 – 100,5
դ)1,0625 – 1,0
ե)80,0388 – 80,0
զ)6,0999 – 6,0
է)200,18 – 200,1
ը)567,9111 – 567,9
թ)0,0008 – 0
2)Ասե՛ք, թե մինչև որ կարգն է կլորացված թիվը․
ա)93,6527 ≈ 93,65
Մինչև հարյուրերորդական
բ)734,82 ≈ 735
Մինչև միավոր
գ)0,563891 ≈ 0,564
Մինչև հազարերորդական
դ)0,563891 ≈ 0,6
Մինչև տասնորդական
ե)0,7014 ≈ 1
Մինչև միավոր
զ)0,102 ≈ 0
մինչև միավոր
3)Գրե՛ք այն բոլոր թվանշանները, որոնք աստղանիշի փոխարեն գրելու դեպքում կլորացումը ճիշտ կատարված կլինի․
ա)2,66* ≈ 2,66
* = 0
բ)0,3* ≈ 0,3
* = 1
գ)18,6 ≈ 18,5*
* = 8
դ)25,03* ≈ 25,04
* = 9
ե)7,5 ≈ 7,5*
* = 2
զ)800,00* ≈ 800
* = 0
4) Հաշվե՛ք և պատասխանը կլորացրե՛ք մինչև հարյուրերորդականները․
ա)0,377 + 3,409 — 2,1006 =1,69
բ)12,4589 — 6,27 + 1,395 = 4,79
գ)4,5 + 0,3796 + 1,225 = 6,10
դ)0,1 — 0,01 — 0,001 = 0,9
Լրացուցիչ աշխատանք (տանը).
1)Թիվը հավելուրդով կլորացրե՛ք մինչև հարյուրերորդականները․
ա)7,8932 – 7,90
բ)85,0639 – 85,07
գ)0,1111 – 0,12
դ)0,9999 – 1
ե)65,6788 – 65,68
զ)721,8957 – 721,90
է)2,3845 – 2,39
ը)18,0936 – 18,10
թ)55,6009 – 55,61
2)Աղյուսակում գրված թվերը կլորացրե՛ք մինչև տվյալ կարգը․
Լրացուցիչ աշխատանք (տանը).
1)Խնձորի չրի զանգվածը թարմ խնձորի զանգվածի 25%-ն է։ Որքա՞ն խնձորի չիր կստացվի 200կգ, 360կգ, 4,5տ թարմ խնձորից։
Լուծում 4,5×1000=4500 200×25:100=50 360×25=90 4500×25:100=1125
Պատ․՝ 50, 90, 1125
2)Առաջին սենյակի մակերեսը 5,2 մ2-ով մեծ է երկրորդ սենյակի մակերեսից, իսկ նրանց մակերեսների գումարը 34,8 մ2 է։ Գտե՛ք յուրաքանչյուր սենյակի մակերեսը։
Լուծում 34,8-5,2=29,6 29,6:2=14,8 14,8+5,2=20
Պատ․՝ Առաջինը` S=20մ քառակուսի, Երկրորդ ` S=14,8մ քառակուսի
3)Գտե՛ք այն թիվը, որի 27%-ը տրված թիվն է․
ա)540
2000
բ)300
1,1111
գ)243
9
դ)2727
11000
Լրացուցիչ աշխատանք (տանը).
1)Հաշվե՛ք․
ա)1 : 0,2 = 5
բ)1 : 0,25 = 4
գ)1 : 0,125 = 8
դ)1 : 0,4 = 2,5
ե)1 : 0,8 = 1,25
զ)1 : 0,5 = 2
2)Հաշվե՛ք․
ա)48 : 4,8 = 10
բ)536 : 5,36 = 100
գ)921 : 92,1 =10
դ)39 : 0,39 = 100
ե)4 : 0,4 = 10
զ)999 : 99,9 = 10
3)Գտե՛ք արտահայտության արժեքը.
ա)4,912 : 16 + (18,305 : 7 + 0,0368 : 4) = 2,9942
բ)72,492 : 12 + 78,156 : 36 — 120,03 : 15 = 210
4)Առանց հաշվումներ կատարելու՝ համեմատե՛ք․
ա)19,95 ⋅ 199,6 = 1,995 ⋅ 1996
բ)19,96 ⋅ 1,997 < 199,6 ⋅ 19,97
գ)199,7 ⋅ 199,8 > 1,997 ⋅ 1,998
դ)1,998 ⋅ 199,9 < 1,998 ⋅ 1999
Լրացուցիչ աշխատանք (տանը).
1)Կատարե՛ք բաժանում․
ա)8,368 : 2 = 4,184
բ)17,024 : 4 =4,256
գ)0,0225 : 15 = 0,015
դ)10,5 : 7 = 1,5
ե)6,25 : 125 = 0,5
զ)10,08 : 24 = 0,42
է)11,223 : 3 =3,725
ը)374,17 : 31 = 12,7
թ)13,041 : 23 = 0,567
2)Աստղանիշի փոխարեն դրե՛ք համեմատման համապատասխան նշանը, որպեսզի ստացվի ճիշտ անհավասարություն․
ա)1234 : 26 > 12,34 : 26
բ)741 : 9,4 > 74,1 : 9,4
գ)0,1901 : 2 < 1901 : 2
դ)7,26 : 5,17 < 7260 : 5,17
Լրացուցիչ աշխատանք (տանը).
1)Հաշվե՛ք արտադրյալը․
0,02 ⋅ 10 = 00,20
3,2 ⋅ 100 = 32,0
0,3 ⋅ 1000 =03,00
2,5 ⋅ 4 = 10
1,25 ⋅ 8 = 10,00
0,72 ⋅ 2 = 1,44
5,2 ⋅ 0,4 = 2,08
7,1 ⋅ 0,9 = 6,39
0,08 ⋅ 0,13 = 0,0104
6,5 ⋅ 0,004 = 0,0260
0,009 ⋅ 0,18 =0,07620
7,6 ⋅ 0,005 = 0,0380
2)Հետիոտնը գնում է 4,4 կմ/ժ արագությամբ։ Քանի՞ կիլոմետր նա կանցնի
ա)2 ժամում
2×4,4=8,8
բ)0,5 ժամում
0,5×4,4=2,20
գ)1,5 ժամում
1,5×4,4=6,60
3)Հաշվե՛ք՝ օգտագործելով 8 ⋅ 125 = 1000 հավասարությունը․
0,8 ⋅ 12,5 =10
8 ⋅ 0,125 =1
0,8 ⋅ 1,25 =1
4)Հաշվե՛ք a ու b կողմերով ուղղանկյան մակերեսը, եթե․
ա)a=3,6 սմ
բ)b=4 սմ
Լուծում 3,6 x 4=14,4
Պատ․՝ S=14,4 սմ
ա)a=5 դմ
բ)b=3,13 դմ
Լուծում 5 x 3,13=15,65
Պատ․՝ S=15,65 դմ
1)Կատարե՛ք բազմապատկում․
ա)3,81 • 2,95 = 11,2395
բ)16,387 • 0,29 = 47,52230
գ)0,782 • 0,55 = 0,4301
դ)17,32 • 896,1 = 15520,452
ե)1,11 • 0,32 = 0,3552
զ)0,92 • 10,03 = 9,2276
է)0,1 • 0,001 = 0,0001
ը)23,57 • 8,192 = 193,08544
թ)17,17 • 17,17 = 294,8089
2)Կատարե՛ք գործողությունները և համեմատե՛ք արդյունքները․
ա)3,76 • 0,1 և 10,26 • 0,03
ա)0,376 > 0,3078
բ)5,71 • 23 և 2,8 • 45
բ) 131,33 > 126
գ)1,92 • 8,4 և 17,5 • 0,8
գ) 16,128 > 14
դ)4,25 • 11,1 և 56,8 • 0,2
դ) 47,175 > 11,36
ե)0,705 • 9,43 և 8,99 • 0,77
ե) 6,64815 < 6,9223
զ)0,006 • 1000 և 100 • 0,083
զ)6 < 8,3
Առաջադրանքներ․
1)Խառը կոտորակները գրե՛ք տանորդական կոտորակների տեսքով․
3ամբ7/10; 6ամբ3/10; 11ամբ11/100; 9ամբ27/100; 7ամբ9/100; 10ամբ1/100; 1ամբ547/1000; 13ամբ23/1000;
3ամբ7/10 = 3,7
6ամբ3/10 = 6,3
11ամբ11/100 = 11,11
9ամբ27/100 = 9,17
7ամբ9/100 = 7,09
10ամբ1/100 = 10,01
1ամբ547/1000 = 1,547
13ամբ23/1000 = 13,023
2)Տասնորդական կոտորակը գրե՛ք սովորական կոտորակի տեսքով․
0,91; 0,5; 0,171; 0,815; 0,27; 0,081; 0,803
0,91 = 91/100
0,5 = 5/10
0,171 = 171/1000
0,815 = 815/1000
0,27 = 27/100
0,081 = 81/1000
0,803 = 803/1000
3)Հաշվել․
0,18 + 0,38 =0,56
28,354 + 0,848 = 29,202
117,44 — 26,56 = 90,98
21,782 — 0,29 = 21,492
4)Գտե՛ք արտահայտության արժեքը.
(512 — 491,2) + 1,116 = 21,916
(0,007 — 0,0314) x 100 =-24,4
Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)․
1)Սովորական և խառը կոտորակները գրե՛ք տանորդական կոտորակների տեսքով․124ամբ4/1000; 8ամբ12/10000; 18ամբ103/100000; 160ամբ1/10000; 3/10; 7/100;
124ամբ4/1000 = 124,004
8ամբ12/10000 = 8,0012
18ամբ103/100000 = 18,00103
160ամբ1/10000 = 160,0001
3/10 = 0,3
7/100 = 0,07
1/10000 = 0,0001
2)Տասնորդական կոտորակը գրե՛ք սովորական կոտորակի տեսքով․
0,3; 0,516; 0,88; 0,01; 0,402; 0,038; 0,609
0,3 = 3/10
0,516 = 516/1000
0,88 = 88/100
0,01 = 1/100
0,402 = 402/1000
0,038 = 38,1000
0,609 = 609/1000
3)Հաշվել․
10,91 + 15,09 =26
0,208 + 3,912 =4,120
52,7 — 0,728 = 51,972
12,36 — 4,45 = 7,91
4)Համեմատեք կոտորակները․
6,37 > 6,299
9,18 > 9,1798
9,004 < 9,04
10,1 > 10,099
7,01 < 7,018
28,028 > 28,0209
Առաջադրանքներ․
1)Հաշվե՛ք․
ա)0,377 + 3,409 — 2,1006 =1,6854
բ)12,4589 — 6,27 + 1,395 =7,5839
գ)4,5 + 0,3796 + 1,225 =6,1046
դ)0,1 — 0,01 — 0,001 =0,089
2)Հաշվե՛ք հետևյալ կողմերով եռանկյան պարագիծը․
ա)490 մմ, 48 սմ, 4,7 դմ
490:10=49
4,7×10=47
47+48+49=144
P=144
բ)23 մմ, 3,4 սմ, 0,48 դմ
23:10=2,3
0,48×10=4,8
4,8+2,3+3,4=10,5
գ)3,5 սմ, 0,38 դմ, 0,041 մ
3,5:10=0,35
0,041×10=0,41
0,35+0,38+0,41=1,14
3)Բնակարանն ունի 44,8 մ2 ընդհանուր մակերեսով 3 սենյակ։ Մի սենյակի մակերեսը 11,3 մ2 է, երկրորդինը՝ 3,5 մ2 -ով ավելի։ Գտե՛ք երրորդ սենյակի մակերեսը։
Լուծում 11,3+3,5=14,8 44,8-14,8=30
Պատ․՝ 30 մ2
Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)․
1)Հաշվե՛ք․
ա)7,48 + 3,19 + 1,12 + 6,81 = 18,60
բ)6,2 + 7,49 + 1,8 + 1,29 = 16,78
գ)16,28 + 5,395 — 1,18 — 4,305 = 16,190
դ)7,358 + 8,24 — 6,458 — 2,84 = 6,300
2)Մի սենյակի մակերեսը 16,3 մ2 է, իսկ մյուսինը՝ 1,9 մ2 — ով փոքր։ Որքա՞ն է երկու սենյակների ընդհանուր մակերեսը։
Լուծում 16,3-1,9=14,4 16,3+14,4=30,7
Պատ․՝ 30,7 մ2
3)Հաշվե՛ք․
ա)5,236 + 4,664 — 2,6 = 7,300
բ)4,756 — 2,395 + 1,244 = 3,605
Առաջադրանքներ․
1)Հաշվե՛ք․
ա)1,5 + 2,3 =3,8
բ)3,7 + 1,4 =5,1
գ)12,3 + 1,23 =13,26
դ)7,84 + 8,9 =15,95
ե)125,34 + 12,534 =137,568
զ)7,53 + 8,624 =15,677
2)Տասնորդական կոտորակը գրե՛ք դիրքային գրառումով և կատարե՛ք գումարումը․
ա)4,88 + 9/10 =5,78
բ)65,3 + 11/10 =66,4
գ)27/100 + 5,03 =5,30
դ)121/100 + 9,85 =11,06
ե)0,3 + 7/10 =1,0
զ)0,94 + 219/100 =3,13
3)Ուղղանկյան երկարությունը 36,6 սմ է, իսկ լայնությունը՝ 24,2 սմ։ Եթե նրա երկարությունը 10 անգամ մեծացվի, իսկ լայնությունը 10 անգամ փոքրացվի, որքա՞ն կլինի ստացված ուղղանկյան պարագիծը։
Լուծում 36,6×10=366 24,2×10=2,42 366+2,42=368,42 368,42+368,42=736,84
Պատ․՝736,84 սմ
4)Քառակուսու կողմի երկարությունը 7,16 դմ է։ Եթե նրա պարագիծը մեծացնենք 100 անգամ, որքա՞ն կլինի ստացված քառակուսու կողմի երկարությունը։
Լուծում 7,16×4=28,64 28,64×100=2864
Պատ․՝2864 դմ
Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)․
1)Հաշվե՛ք ինչպես նմուշային օրինակում․
ա)1,2 դմ + 1,2 սմ = 1,2 դմ + 0,12 դմ = 1,32 դմ
բ)16 սմ+ 4,35 դմ = 5,95 դմ.
գ)7,35 մ + 4,9 դմ = 7,84մ․
դ)2 • 4,8 դմ = 9,6դմ.
ե)4,8 դմ : 2 = 2,4դմ.
զ)12,3 դմ — 42 սմ =
է)34 դմ — 34 սմ = 30,6դմ.
2)Քառակուսու կողմի երկարությունը 3,72 դմ է։ Եթե քառակուսու կողմը մեծացվի 10 անգամ, ինչի՞ հավասար կլինի ստացված քառակուսու պարագիծը։
Լուծում 3,72×10=37,2 37,2×4=148,8
Պատ․՝ P=148,8 դմ
3)Հաշվե՛ք հետևյալ կողմերով եռանկյան պարագիծը․
ա)490 մմ, 48 սմ, 4,7 դմ
4,9դմ. + 4,8դմ. + 4,7դմ. = 14,4
բ)23 մմ, 3,4 սմ, 0,48 դմ
0,23 + 0,34 + 0,48 = 1,05
գ)3,5 սմ, 0,38 դմ, 0,041 մ
0,35 + 0,38 + 4,1 = 4,83